Hier is dan de laatste post over de boekenclub in de kleuterklas. In deel 2 ging het om het maken van de boekjes en gaf ik drie eenvoudige vormen weer voor het maken van kleine (A6-formaat) boekjes. Hoe kunnen de kleuters deze boekjes inhoud geven?
Drie illustratietechnieken
In de kleuterklas gaat het, zoals gezegd in deel 1, niet om een vooropgezet plan of verhaallijn, maar om het werken vanuit de creatieve verbeelding. Het verhaal komt daaruit voort en wordt er door de leerkracht (of de kleuter met een ontwikkelingsvoorsprong) bijgeschreven of komt improviserend tot stand tijdens het ‘voorlezen’ van het boekje. In de boekjes kan vanzelfsprekend getekend, gekleurd en geplakt worden. Met de onderstaande drie illustratieve technieken reik je de kinderen extra uitdaging en mogelijkheden aan.
hirameki
Hirameki is Japans voor inspiratie of brainwave en de titel van het geinige boek van Peng en Hu. Daarin laten zij zien hoe je van vlekken aquarelverf of ecoline met een zwarte fineliner eenvoudige, speelse illustraties maakt. Hoewel op zich niets nieuws (ik kwam het tekenen vanuit vlekken en patronen bijvoorbeeld al eerder tegen in het boek ‘Drawing lab’ van Carla Sonheim) is het een aansprekende, simpele tekentechniek die in al zijn eenvoud veel ruimte biedt aan juist jonge kinderen.
In de kleuterklas is fineliner meestal niet voorhanden en op vrije scholen liever helemaal geen zwart materiaal. Maar met kleurpotlood kan het ook.
Ik maakte de vlekken met ecoline, wat lekker heldere kleuren geeft.
Met wat ogen, snavels en pootjes zijn het vogels. (Ja, ik hou het simpel.)
Collage
Knippen en plakken hoort bij uitstek in de kleuterklas. Voor collages kun je figuren knippen uit een eerder gemaakte kleurentekening (of schildering). Net als bij de herameki-vlekken zou je er vervolgen bij kunnen tekenen, maar collage is an sich een inspirerende en uitdagende techniek. De grove vormen (het fijne knipwerk laten we over aan de pro’s) geven een mooi robuust beeld.
Op donker papier is het ineens nacht en kunnen er allerlei spannende verhalen ontstaan.
stempelen
Ik werk graag met stempels, zoals ik eerder beschreef in de post ‘Volg je eigen routekaart‘. Zelf stempels maken met een groep zorgt al snel voor een hele verzameling. Je doet dat eenvoudig met blokjes hout (er is altijd wel een oude blokkendoos in de kringloopwinkel te vinden), dubbelzijdig tape en foam.
De meeste stempelkussens bevatten zwarte inkt, maar ze zijn in allerlei kleuren te vinden. En vandaag ontdekte ik dat een scheutje inkt op een restje vilt (of een make-up pad) ook prima dienst doet.
Meer boekenclub na de kleuterklas
Zoals in deze opzet beschreven gaat het bij de boekenclub in de kleuterklas om spel, creativiteit en verbeeldingskracht. Het boek is drager voor de creativiteit, middel tot spel en maakt voor de kleuter met een ontwikkelingsvoorsprong een verbinding met de wereld van kennis en taal. Natuurlijk kan je met het concept ‘boekenclub’ ook in de leerjaren daarna alle kanten op. Een paar suggesties:
Vanaf groep 3 / klas 1 kan de opzet hetzelfde blijven, maar krijgen ook letters een plek in de boekjes: dierenboekjes met dierennamen, een geïllustreerd alfabet, een eenvoudig verhaal met korte woorden. Vanaf groep 4 / klas 2 kan expressie in taal een gelijkwaardige plek krijgen naast expressie in beeld, door het schrijven van korte verhalen en gedichten. Vanaf groep 5 kunnen de leerlingen steeds meer planmatiger werken en starten met een scenario voor het verhaal of een storyboard van waaruit ze projectmatig werken.
In de groepen 7 en 8 / klas 5 en 6 kunnen de genaaide boekjes katernen worden en leren de kinderen de ambacht van het boekbinden. Behalve creatief kunnen de leerlingen informatief schrijven en deze teksten als boeken vormgeven. Voor alle leerjaren geldt dat een speciale kast of hoek voor de boekenclub de kinderen kan uitnodigen hun favoriete boeken te delen met de klas, naast hun zelfgemaakte boeken.
Heb je zelf suggesties? Geef ze in de reacties onder deze blogpost!
woordspel met samengestelde woorden. De eerste speler noemt een samengesteld woord. De tweede speler noemt een samengesteld woord dat begint met het tweede deel van het eerste woord. 
Schrijf op het bord een aantal letters en geef ze een waarde, zoals bij het bordspel Scrabble. Bijvoorbeeld: